استانداردسازی آسانسور

استانداردسازی آسانسور

مقدمه

کلیه آسانسورهای نصب شده در کشور بر اساس مصوبه شورای استاندارد از تاریخ ۸۲/۱/۱ (بر مبنای تاریخ صدور پروانه ساختمان) تحت پوشش استاندارد ملی ایران و دستورالعمل‌های آن قرار دارد.

این موضوع به کلیه شهرداری‌های ایران جهت لحاظ در صدور پروانه و پایان کار ابلاغ گردیده است.

در این مقاله جهت آشنایی بیشتر مهندسین مشاور و ناظر، کلیاتی از استانداردهای موجود، ارائه می گردد تا در استانداردسازی آسانسور، مورد استفاده قرار بگیرد.

کلیات موضوع در مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان و ضمائم آن و نیز در جزوه منتشره از موسسه استاندارد ملی- نصب آسانسور- شماره ۱-۶۳۰۳، منتشره از موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، درج گردیده است.

نظر به این که متولی استانداردسازی آسانسور، در قانون، موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تعیین گردیده، لذا این موسسه نیز وظایف خود را به دو شرکت تعیین صلاحیت شده در سطح کشور، واگذار نموده است.

شرکت‌های مذکور پس از طی بازرسی‌ها و مراحل قانونی تشکیل پرونده، در صورت مطابقت با استانداردهای موجود، تاییدیه لازم را صادر مینمایند.

از جمله وظایف شرکت‌های مذکور، تعیین صلاحیت فروشندگان و نصابان آسانسور از نظر فنی بوده و فروشندگان و نصابان اقدامات لازم را انجام دهند که از آن جمله، ارائه مدارک خواسته شده در واحد بازرسی این گونه شرکت‌ها و ارائه پروانه طراحی و مونتاژ از وزارت صنایع و معادن می‌باشد.

کلیات

آسانسور وسیله‌ای است دائمی که برای بالا و پایین بردن بین دو سطح و یا بیشتر، به کار میرود.

این وسیله شامل کابین برای حمل مسافرین و یا بار بوده و در داخل ریل‌های راهنمای صلب به صورت عمود یا مورب، با زاویه کمتر از ۱۵ درجه نسبت به محور قائم، حرکت می‌کند.

در حال حاضر یکی از مشکلات مهم ساختمان‌های بلند مرتبه، عدم پیش‌بینی فضای لازم برای آسانسور بوده و لازم است در ابتدای طراحی ساختمان، این فضا متناسب با تعداد آسانسور، ظرفیت و سرعت مناسب، با توجه به ارتفاع ساختمان، جمعیت ساکن و کاربری ساختمان پیش‌بینی گردد.

در غیر این صورت، پس از اجرای ساختمان، معمولاً افزایش فضای چاه آسانسور، بسیار مشکل و در اکثر موارد غیر ممکن می‌باشد.

مطالب یاد شده را می‌توان به دو بخش عمده تقسیم کرد:

قسمت اول: حداقل فضای لازم برای انتخاب تعداد، ظرفیت و سرعت آسانسور برای ساختمان‌های مسکونی بایستی در نظر گرفته شود.

این حداقل ها بر مبنای زمان اسمی طول مسیر (۴۰ ثانیه)، از استانداردهای بین المللی ایزو ۴۱۹۰ برگرفته شده است.

بدیهی است تعیین دقیق آسانسورهای موردنیاز در ساختمان‌ها باید بر مبنای نمودارها و استانداردهای جهانی معتبر، توسط شرکت‌های متخصص انجام گیرد.

 قسمت دوم: شامل جداول اندازه‌های چاه و کابین و موتورخانه با توجه به ظرفیت آسانسورها برای ساختمان های مسکونی، غیر مسکونی و بیمارستانها همینطور آسانسورهای خودروبر می باشد.

لازم به ذکر است که در طراحی آسانسور و تعیین اندازه‌‌های چاه آن، تکیه بر استانداردهای معتبر جهانی، به خصوص استاندارد EN81 بوده که مورد قبول اکثر کشورهای اروپایی است.

این استانداردها در ایران در قالب استاندارد ملی ایران با جزئیات مربوطه تعریف شده است.

راهنمای انتخاب آسانسور برای ساختمان‌های مسکونی

در ساختمان‌های با بیش از ۸ طبقه بالای ورودی اصلی یا با طول مسیر اصلی حرکت بیش از ۲۳ متر بالای ورودی اصلی، باید حداقل دو دستگاه آسانسور پیش‌بینی گردد که یکی از آنها با حداقل ظرفیت ۱۰۰۰ کیلوگرم مناسب حمل برانکارد باشد و به کلیه طبقات نیز سرویس دهد.

تبصره: موضوع حمل برانکارد در حال حاضر استاندارد ملی ایران جزو الزامات نمی‌باشد.

حداقل سرعت آسانسورهای مسافربر با توجه به ارتفاع ساختمان از کف پایین ترین تا کف بالاترین طبقه مطابق جدول زیر می باشد:

[table “1” not found /]

تبصره ۱: موارد فوق‌الذکر راهنمای ساده‌ای برای تعیین حداقل سرعت مورد نیاز در طراحی و انتخاب آسانسور برای ساختمان‌های مسکونی می‌باشد.

بدیهی است برای رسیدن به زمان انتظار مناسب، برای ساختمان‌های بیشتر از ۳۰ طبقه، برای ساختمان‌های غیر مسکونی (تجاری، اداری و غیره) و با ساختمان‌های با کاربری خاص، حتی برای انتخاب دقیق آسانسور جهت ساختمان‌های مسکونی، لازم است بر مبنای استاندارد ملی ایران و استاندارد جهانی ایزو ۴۱۹۰ ، با توجه به سطح زیربنا و جمعیت ساکن در ساختمان، محاسبات ترافیکی، انتخاب تعداد آسانسور، ظرفیت، سرعت و سایر مشخصات آن تعیین گردد.

مطالب فوق گذری اجمالی بر مقررات ملی می باشد. علاقمندان می توانند جهت اطلاع بیشتر از آرشیو سازمان نظام مهندسی (استاندارد ملی- مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان) استفاده نمایند.

مراجع:

– استاندارد ملی توصیه‌هایی برای انتخاب آسانسور و راهنمایی برای تعیین اندازه‌ها: پیوست ۱

– طراحی آسانسور، تالیف لابیر جانوسکی

– جزوه استاندارد ملی (شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران)

منبع: دنیای آسانسور