آرمانشهر آسانسور دوچرخه

در این مقاله به بررسی استفاده از صنعت آسانسور به صورتی نوین جهت کمک به دوچرخه سواران در کشور نروژ می پردازیم. نروژ از قدیمی ترین حکومت های پادشاهی اروپا محسوب می شود که با گذشت سالیان سال،  هنوز به صورت پادشاهی باقی مانده است. کشف نفت و گاز در سواحل جنوبی نروژ(دریای شمال) از اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی، اقتصاد نروژ را به یکباره متحول کرد. %۷۰ خاک نروژ به دلیل سرمای شدید و همجواری با قطب شمال، غیر قابل سکونت می باشد، و هر چه از شمال به سمت جنوب نزدیکتر شویم، از شدت برودت کاسته و به تراکم جمعیت افزوده می شود.

 به همین دلیل دارای شهرهایی پر تپه و ماهور می باشد و این شهرها نیز دارای خیابانهای با سربالایی های فراوان و شیب تند هستند. فرهنگ دوچرخه سواری در کشورهای اسکاندیناوی همگانی شده، و مردم به جهت فرار از ترافیک سعی می کنند بیشتر از دوچرخه استفاده کنند.

 شهرداری شهر های بزرگ نیز با توجه به برنامه کاهش تردد اتومبیل ها، و جلوگیری از آلودگی هوا به وسیله گازهای خروجی از اگزوز این اتومبیل ها که هوای شهر را سنگین کرده، بیش از میلیاردها کرون برای زیر ساخت شبکه ی تردد دوچرخه، هزینه کرده اند.

 این نهادهای مردمی طی برنامه های مختلف مردم را ترغیب به استفاده از دوچرخه می کنند.

 یکی از این برنامه ها، دعوت شهرداری شهر تروندهایم (سومین شهر بزرگ نروژ با ترافیک سنگین و با بیش از ۰۰۰/۳۰ هزار دانش آموز و دانشجو و خیابانهایی با شیب بسیار تند، چون این شهر ۳۰۰/۱۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا دارد و خانه ها در بالای تپه واقع شده و مراکز خرید و ادارات و موسسات آموزشی در پائین این مناطق قار دارد.) از صاحبان فکر و اندیشه و ایده های نو در رابطه با حل مشکل استفاده از دوچرخه در سربالایی ها بود.

مهندس جارل ونویک ( Jdrle Wanvik) که در شهر تروندهایم زندگی می کند علاقه زیادی به استفاده از دوچرخه دارد و سعی می کند در فرصتی بجای استفاده از اتومبیل، از این وسیله سبک، راحت، بی دردسر و بدون تاثیرات مخرب زیست محیطی استفاده نماید. او می گوید: اکثرا برای پارک اتومبیل دچار مشکل می شدم و وقت زیادی را صرف پیداکردن جای پارک از دست میدادم، ضمن اینکه هزینه استهلاک اتومبیل نیز مزید بر علت بود.و لذا سعی می کردم تا جایی که مقدور بود بجای استفاده از اتومبیل از دوچرخه استفاده نمایم.

اما استفاده از دوچرخه در خیابانهای پر شیب شهر کار بسیار سخت و دشواری بود، مخصوصا وقتی به علت پا زدن در سربالایی های تند، به نفس نفس بیافتی و از عرق خیس شوی، همه مشکلات را می شود تحمل کرد، اما عرق کردن بدن را نمی شد و بسیار آزار دهنده بود، همیشه با خود فکر می کردم چه کار می شود کرد تا هم از مزایای استفاده از دوچرخه بهره مند شد و هم مشکل سر بالایی را نداشت؟

جارل ونویک ادامه می دهد: در یکی از روزها که به پیست اسکی رفته بودم،  پس از کلی اسکی سواری، خسته و کوفته روی یکی از صندلی های ایستگاه قهوه لم داده بودم و از پنجره اسکی سواران را در حال استفاده از بالابر اسکی تماشا می کردم، ناگهان فکری صاعقه وار از ذهنم گذشت.

نگاه کاوشگرانه آن روز ونویک جرقه طرح آسانسور دوچرخه بود.

برای دوچرخه سواران با این شیب تند خیابان چه لذت بخش است استفاده و بهره بردن از آسانسور دوچرخه!!

وی از آن روز فکرش را روی این موضوع متمرکز کرد و نهایتا در سال ۱۹۹۲ میلادی طرح آسانسور دوچرخه در قالب یک طرح اجرایی به شهرداری ارائه نمود.

برنامه ریزان اداره ترافیک عمومی شهر و مسئولین شهرداری با بررسی طرح مذکور،  برای یک  نمونه اجراء تصویب کردند، و فقط مشکل تامین بودجه بود، که با تلاش شهرداری بودجه آن مصوب و مقررشد یک دستگاه آسانسور دوچرخه در یکی از خیابانهای شهر اجراء گردد.

دوچرخه سواران در امتداد هم در حال استفاده از آسانسور دوچرخه و شیب تند خیابان

طرح مهندس جارل ونویک که به زبان نروژی Skykelheisen Trampe نامیده می شود (Bicycle Lift in Norway)برای رفع مشکل سربالایی ها با همکاری دو نفر از همکاران وی Stein Lovold که مهندس مکانیک بود و Magnar Wahiکه ایشان نیز مهندس برق بود و آنان نقش مهمی در اجرای پروژه پیشنهادی Jarle Wanvik داشتند، در سال ۱۹۹۲عملیاتی و در تاریخ ۱۸ اوت سال ۱۹۹۳ طی مراسم رسمی افتتاح گردید. در روز افتتاح مراسم حدود ۲۰۰۰ نفر دوچرخه سوار برای اولین بار ضمن خضور در این مراسم، از آسانسور دوچرخه نیز استفاده کردند.

در تاریخ ۲۲ اکتبر سال ۱۹۹۶ این پدیده( آسانسور دوچرخه) طی پتنت شماره ۵۵۶۶۶۲۱ ثبت اختراع شد.

آسانسور دوچرخه در طول های مختلفی قابل اجراء می باشد، (۳۰۰ تا ۶۰۰ متری) که طول مسیر این آسانسور بستگی به خیابانهای مورد نظر دارد.

برای استفاده ار آسانسور دوچرخه شهروندان باید نسبت به تهیه کارت بلیط اقدام نمایند.

دستگاه کارت خوان مسئول احضار پدال  آسانسور دوچرخه برای دوچرخه سواران

برای استفاده از آسانسور دوچرخه، دوچرخه سوار باید در محل تعیین شده بایستد و سپس پای راست خود را بر روی نقطه شروع گذاشته و در حالی که روی دوچرخه نشسته، پای چپ هم روی رکاب دوچرخه قرار دارد، با قرار دادن کارت بر روی دستگاه کارت خوان، و فشار دکمه “هل” پس از چند لحظه پلیت مخصوص قرار گرفتن پا بر روی آن Foot Plate پدیدار می گردد و آسانسور دوچرخه دوچرخه سوار را با سرعتی معادل ۲m/s به سمت بالا می برد.

پدال آسانسور دوچرخه

لازم به یاد آوری است که این وسیله بجز همان پدالی که پای دوچرخه سوار بر بر روی آن قرار گرفته هیچ مانع مزاحمی دیگری در مسیر سر بالایی برای عبور و مرور عابران پیاده یا اتومبیل ها ندارد.

البته در مدلهای اولیه آسانسور دوچرخه این پدالها پس از ترک کردن دوچرخه سوار، به همان صورت بیرون اقی می ماند، که این مسئله را در محصولات جدید رعایت کرده و پس از ترک پای دوچرخه سوار سریعا ناپدید می شود.

وقتی که دوچرخه سوار به پابان مسیر آسانسور می رسد و پا را از روی پدال آسانسور دوچرخه بر می دارد، پدال سربعا از دید محو و ناپدید می شود.

هزینه تهیه کارت بلیط استفاده از آسانسور دوچرخه برای یکسال حدود ۱۰۰ کرون نروژ می باشد.

از نکات جالب استفاده از آسانسور دوچرخه، استفاده های افراد با ذوق و سلیقه می باشد، آنها با خلاقیت های ذهنی خود استفاده های بهینه ای از آسانسور دوچرخه می کنند، و با پرداخت حداقل یک بیستم نرخ کرایه تاکسی( نرخ کرایه بسیار گران می باشد) از آسانسور دوچرخه بهترین بهره را می برند.

یک شهروند، در حالیکه خرید کرده با استفاده از کالسکه و پدال آسانسور دوچرخه مسیر سر بالایی را با حداقل کرایه طی می کند.

در نظر سنجی انجام گرفته در این شهر که بالاترین سهم استفاده از دوچرخه را در تمامی شهر های نروژ دارد، در رابطه با استفاده از دوچرخه، %۴۱ اظهار داشته اند وجود آسانسور دوچرخه مهم ترین عامل استفاده از دوچرخه می باشد. استفاده فراوان اهالی شهر تروندهایم از آسانسور دوچرخه باعث ترغیب دیگر شهر های نروژ گردیده است.

این نوجوان نروژی هم از آسانسور دوچرخه اینگونه استفاده می کند؟

این گرایش حتی به کشورهای دیگر هم سرایت کرده، و از سال ۲۰۱۰ به بعد، که نمونه های جدید و پیشرفته ترآسانسور دوچرخه روانه بازار شد، در این کشورها هم آسانسور دوچرخه خریداری و نصب و مورد بهره برداری شهروندان آن کشورها قرار گرفته است.